لوکس متر یا نورسنج (light meter) وسیله ای قابل حمل و پرتابل برای اندازهگیری شدت نور و روشنایی محیط است.
البته میزان شدت نور با میزان انرژی تابشی یا ساطع شده بر سطح اجسام متفاوت است و لوکسمتر این میزان انرژی را همانگونه که چشم انسان درک میکند، اندازهگیری میکند.
همانطور که میدانید میزان نور و روشنایی در همه محیط ها یکسان نیست .برای مثال میزان نور مورد نیاز در گلخانه با میزان نور در اتاق کار و یا حتی آشپزخانه متفاوت است.
میزان نور و روشنایی محیط اهمیت زیادی در میزان کیفیت و بازدهی کار دارد همچنین با استفاده از این وسیله میتوان در مصرف برق نیز صرفه جویی نمود.
یکی از کاربردهای لوکس متر در گلخانهها ( بخصوص گلخانههایی که از منبع نور مصنوعی برای رشد گیاهان استفاده میکنند) است.
بطور کلی کاربردهای لوکس متر (lux meter) را میتوان در سه دسته تقسیم نمود :
الف- اندازهگیری محیطی: اندازهگیری شدت روشنایی در یک محیط مانند ادارات، مدارس، کارخانهها، کتابخانهها ،ساختمان سازی ،صنایع غذایی و..
ب-اندازه گیری موضعی اندازهگیری شدت نور در یک موضع خاص مانند بخشی از گلخانه، بخشی از اتاق و...
ج- اندازه گیری فنی و ممیزی : در این نوع اندازهگیری دقت اندازهگیری اهمیت زیادی دارد .مانند اتاق عکاسی و فیلم برداری ، بهداشت و پزشکی ،صنعت برق و الکترونیک و...
1- سنسور ( دریافت کننده ): لوکس متر یا نور سنج دارای سنسوری است که قابلیت درک و دریافت نور را دارد و از نوع فتوولتایک سلینیوم و سیلیکون است.
سنسور فتوولتاییک یعنی سنسوری که نور را به ولتاژ تبدیل میکند سپس سنسور این ولتاژ را به واحد پردازشگر میدهد.
2- واحد پردازشگر: این بخش از نورسنج مقدار ولتاژ دریافتی از سنسور را پردازش میکند.
3- نمایش دهنده ( خروجی ): مقدار روشنایی اندازهگیری شده را با یکایی که از قبل انتخاب شده روی صفحه نمایش نشان میدهد.
بطور کلی برای اندازهگیری شدت و میزان روشنایی 3 یکا در SI تعریف شده است :
لوکس ( LUX ) : لوکس در علم نورشناسی برابر با یک لومن بر متر مربع و در علم رادیومتری لوکس برابر با وات بر متر مربع است.
به عبارتی لوکس به مقدار شدت نوری که بر یک واحد مربع تابیده شود میگویند و این واحد در روشنایی ساختمانها و خودرو ها، تجهیزات الکترونیکی و...بکار میرود.
لومن ( LUMEN ) : یکای شار نوری و واحد اندازهگیری جرم نور است.یک لومن به مقدار نوری که از سوی یک چشمه نور نقطه ای باشدت نوری معادل یک کاندلا به داخل مخروطی با زاویه فضایی معادل یک استرادیان منتشر میشود گفته میشود.
واحد لومن نشان دهنده میزان نوری است که در یک نقطه خاص از فضا منتشر میشود و برای اندازهگیری نور در چراغهای LED لامپهای الکتریکی و...بکار میرود.
کاندلا ( CANDELA ) : کاندلا در زبان لاتین به معنای شمع میباشد و یک شمع معمولی شدت نوری به اندازه یک کاندلا دارد.
کاندلا برابر با شدت نوری است که توسط یک منبع نوری خاص در جهتی خاص منتشر میشود.
به عبارتی کاندلا نشان دهنده قدرت تابش نور در یک جهت خاص است و برای اندازهگیری شدت نور منابع قوی نوری مثل چراغهای فلش، لیزرها و...بکار میرود.
نکته : معمولا بیشتر نورسنجها از واحد لوکس برای نشان دادن مقدار روشنایی استفاده میکنند و چون این مقداراز طریق محاسبات ریاضی قابل تبدیل به سایر واحدها میباشد ( لوکس از واحد لومن مشتق میشود و لومن از واحد کاندلا ) بعضی از انواع لوکس مترها قابلیت انتخاب واحد را نیز دارند.
واحد اندازهگیری ،رنج اندازهگیری ، دقت اندازهگیری ،نوع سنسور، سرعت اندازهگیری،اندازه دستگاه، ،قابلیت داشتن کارت حافظه و مقدار آن، دیتالاگربودن دستگاه، پراب سرخود یا پراب جدا بودن، قابلیت اتصال به کامپیوتر، قابلیت انتخاب منابع نور ( مانند فلورسنت، تنگستن،بخار سیم،جیوه ) و...
ابتدا دستگاه را روشن کرده سپس کاور یا محافظی را که بر روی سنسور دستگاه قرار دارد ،بردارید.
در مرحله بعد یکای اندازهگیری را انتخاب کنید.
سپس پراب دستگاه را بر روی سطح مورد نظر که میخواهید روشنایی آن را اندازهگیری کنید قرار دهید.
در مرحله آخر شما میتوانید این مقدار را روی صفحه نمایشگر مشاهده نمایید.
توجه: قبل از استفاده از دستگاه باید از کالیبره بودن آن مطمئن باشید.
شما میتوانید جهت اطلاع از قیمت و خرید لوکس متر با شمارههای ثبت شده در سایت تماس حاصل نمایید.